Texto do email recibido:
“Hola buenas, soy ………………, os quería pedir un gran favor:
Teneis dos videos míos colgados en Youtube de dos conciertos. Ahora
mismo voy a grabar con una discográfica y me ha pedido que borreis
estos dos videos porque tienen muy mala calidad y me dan mala imagen
como artista.
Asi que por favor, borrad estos dos videos míos de Youtube, ya se
subiran otros de mejor calidad.
Moitas gracias e unha aperta ……………………..”
(O texto do email está transcrito tal como chegou a nós, incluídas as faltas ortográficas, de puntuación e de sintaxe.)
Tiñamos pensado escribir o seu nome, ou o seu nome “artístico”, nesta carta aberta, pero ao final púidonos a bondade e preferimos elevalo, a vostede, de anécdota a categoría, e convertelo no exemplo do que non se debe ser nin como cantante, nin como “cantante”, nin como nada. O tempo, que é moito máis cruel que nós, o porá a vostede no seu sitio, iralle quitando todas as máscaras, ata que, cando chegue á súa triste meta, sexa un remedo tráxico do que pretendía na liña de saída.
Como decidiu vostede ser unha figura publica e un “artista”, pois nós decidimos actuar como público, sen contemplacións, coa esixencia e o rigor que o público debe ter cos seus homes públicos e os seus artistas. Cando unha persoa dedícase a unha actividade creadora, ou intenta dedicarse, pensamos que debese partir fundamentalmente de dous puntos: espírito autocrítico, e humildade.
O primeiro sérvenos para non facer demasiado o ridículo. Porque os primeiros pasos de todos, incluídos os dos máis xeniais, adoitan ser sempre torpes, titubeantes, inexpertos e mediocres. Cando estes primeiros intentos veñen acompañados de pedantería, envaicimiento e soberbia, convértense en bochornosos espetáculos, en patéticos esperpentos. Poucas cousas producen tanta vergoña allea como o contemplar a eses primeirizos “artistas”, coas súas enormes limitacións, pavoneándose como pavos reais con plumas de galiña vella, falando de “a súa arte” coma se baixasen dun Olimpo de atrasados mentais. Poetas, pintores, cantantes, fotógrafos, actores mediocres ata a nausea falando deles mesmos comos se fosen Rilke, Goya, Jacques Brel, Cappa, Marlon Brando… Cos seus pouses de “artista”, as súas vestimentas de “artista”, a súa verborrea de “artista”, vendendo o fume dunha fogueira sen lume. E como non teñen ese espírito autocrítico imprescindible, pregúntanlles con insistencia a familiares, amantes e amigos se lles gusta a súa “arte”. Todos, levados polo seu compracente afecto, améntenlles dicíndolles que son marabillosos. Pero, haberá algunha nai capaz de dicirlle a un fillo, cantante mediocre, que é unha merda de cantante, de letrista, e de músico? Haberá algunha noiva-o capaz de dicirlle á súa amada-o que os poemas que escribe son un atentado contra a lingua na que escribe? Haberá algún amigo capaz de dicirlle ao seu amigo que co seu “arte” poderá ligar moito, pero que dá vergoña allea? Non, xamais se viu isto na historia do “arte”. Cando séntense máis seguros, pregúntanlles polo seu “arte” a descoñecidos, ou ao dono da sala na que actúan, ou a alguén do publico. E se do círculo íntimo do “artista” non sae a verdade, menos sairá aínda dun descoñecido. Alguén coñece a alguén que lle dixera a un “artista” destes, que é sinxelamente malo? A piedade sempre se impón sobre a verdade. Xamais asistimos a un concerto no que ao terminar unha mala actuación, en vez aplaudir, asubiásese. A situación resultaríanos tan embarazosa que preferimos mentir aplaudindo, a ser sinceros e crueis asubiando. E vimos e oído cousas sobre un escenario dignas de acudir a un xulgado de garda.
Agora que decidiu vostede que é un “artista”, que nos informa, coma se dixésemos, que decidiu vostede que xoga na liga dos cantantes, que, como nos di no seu email, xa ten “imagen como artista”, supomos que non lle parecerá mal que o xulguemos cos mesmos criterios cos que xulgamos aos considerados universalmente artistas da canción, que o analicemos cos mesmos criterios que usamos con aqueles que millóns de persoas coincidimos en afirmar que teñen imaxe e realidade de artistas, por exemplo Woody Wutrhy, Brassans, Joe Hill, Ferré, Dylan, Seager, Vicius, Kalsoum, Afonso, Brel, Livanelli, Feita… Ata é posible que vostede, un “artista” da canción, non teña nin puta idea de qun son a maioría dos artistas citados, aínda que sexan auténticos xenios da mesma disciplina na que vostede é “artista”. O súa sagaz discográfica non considera a esa ignorancia problemas de “imaxe”. Imaxínese vostede que problema de imaxe tería se sendo vostede entrevistado como “artista” por Buenafuente e pregúntalle sobre algún deles. Dirame que non se está obrigado a saber de todo. Home non, pero no terreo no que un é artista unha culturiña non está mal ter. Dígallo a sús sagaz discográfica. A simple idea de comparalo a vostede cos artistas antes citados dá vertixe verdade? Pero foi vostede co súa pedante vaidade quen se meteu nese xardín, segundo parece aconsellado polo súa sagaz discográfica. (Por certo xa nos informará vostede de cal é, para pola á sublime altura daqueloutra que rexeitou a The Beatles porque non tiñan futuro).
Diciamos máis arriba que viamos necesarias dúas virtudes para comezar a camiñar nunha aventura creativa. Falamos de ser autocríticos, e mencionamos a segunda virtude: a humildade. E cando falamos de humildade non lle damos o sentido cristiáns de autohumillación ao termo, se non ao que hai detrás da máxima socrática “só sei que non sei nada”. O sabio que non se atreveu a considerarse sabio, senón un amante da sabedoría, un “amateur”, un “filo”. A vostede, (que non se considera un “filocantante” senón un cantante, un “filoartista” senón un “artista), e a súa sagaz discográfica que o considera a vostede un “artista” ao que hai que protexer a imaxe, é case seguro que Sócrates impórtelles un carallo. Pero quizá nesa sabia humildade está encerrado o único segredo que nos pode conducir a chegar a conseguir algo en calquera faceta creativa. Porque se nunca nos contentamos co conseguido, se pensamos que sempre se pode ser mellor, que cada consecución deber ser un proxecto da seguinte, que cada unha das nosas creacións deber ser, ten que ser, un pálido reflexo do que soñamos crear, se pensamos que o camiño ata chega aos cumes onde chegaron os máis grandes (e aínda excedelos) é longo, doloroso e cheo de dificultades, se non temos a humildade suficiente para morrer aprendendo, dándonos conta que no único que podemos ser sabios é en ir descubrindo canto nos falta por aprender, por saber, por perfeccionar. Sen humildade convertémonos en alguén patético que pensa, que con catro versos mal rimados, dous acordes mal tocados e unha idea mal expresada, crese un “artista”. Como a súa sagaz discográfica que con catro … (pero, para que falar dela, se vostede é o “artista” que nos rouba o tempo).
Por certo que concepción ten a súa sagaz discográfica sobre iso que chama “imaxe”? Só é mala imaxe a súa actuación no escenario de UTOPÍA SON? A imaxe moral ten algún sentido para a súa sagaz discográfica? E a ética? Está tan preocupada pola imaxe (in)cultural dos seus “artistas” como polos concertos que vostede deu aquí? O analfabetismo funcional non entra dentro do que a súa sagaz discográfica entende por imaxen?
A humildade, que o colectivo UTOPÍA FORO que organiza a MOSTRA DE CANCIÓN DE AUTOR-UTOPÍA SON (é quen lle está escribindo esta amable carta aberta), a humildade, diciamos, esa que lle presupuxo a vostede UTOPÍA SON baseándonos nas súas letras radicais, a súa suposta ideoloxía anarquista e a súa bandeira vermella e negra, e da que, obviamente, xa carecía entón, porque un cúmulo de estúpidas vaidades como as que se atopan na súa misiva non se improvisan dun día para outro. Esa humildade que nos imaxinamos que debería ter vostede, dado que nós, e supuxemos que vostede tamén, eramos conscientes das súas limitacións como cantante, como guitarrista, como compositor e como radical. Crémonos, que como estaba vostede empezando, aínda non se convertira nun pedante, e máis aínda dado que se mostraba vostede como un anarquista de letras incendiarias, supuxemos que lle acompañaban a vostede esas virtudes que sempre foron os acenos de identidade do anarquista. Máis que equivocarnos nós, induciunos vostede ao erro.
Pois baseándonos nisto decidimos apoialo en todo o que puidésemos, cousa que loxicamente non podemos facer con todos os que se presentan á Mostra. Conseguímoslle a sala para actuar todas as veces que o solicitou, pasámonos o traballo de filmar algúns dos seus temas, de subilos a Youtube etc. Eses vídeos que agora vostede e a súa sagaz discográfica considera que teñen “muy mala calidad” (desde logo a gratitude tampouco está entre as virtudes que lle adornan) foron agradecidos por artistas de verdade, aos que vostede non lle chega a adóitea dos seus zapatos, e algúns teñen discográficas con catálogos que lle asombrarían a vostede e a súa sagaz discográfica. E tampouco se trataba de subir obras mestras a youtube, soamente a verdade captada nun momento dado, con toda a marabillosa imperfección que algúns momentos da vida teñen. Pero nin vostede nin a súa sagaz discográfica saberán moito sobre a palabra “verdade”, verdade? A verdade non é sempre revolucionaria? E a mala imaxe, en que consistiu? en que a cámara non captou o que vostede é, ou que o captou?
Por sorte, aínda que a vostede parézalle incrible, a ecuación adoita ser: a maior calidade maior humildade. E vostede non é o mellor cantante que pasou por aquí, nin moito menos. En cambio, no ranking de pretenciosos pedantes está entre os primeiros. Tampouco crea que é vostede único, nin sequera nisto é vostede artista. Aínda que a vostede sígalle parecendo incrible, a ecuación adoita ser: a menor calidade e cultura, maior vaidade e pedantería. Vimos engreídos de todas as especies, non é vostede o único, pero a verdade que o email que nos mandou, e o feito de que se presentou vostede unxido de anarquismo, tocounos os collóns, foi vostede o vaso que colmou a pinga, supomos que a súa vaidade non lle permitirá ser a humilde pinga que colma o vaso.
Se a vostede usámolo como cabeza de turco ou como cruz de cristián, é porque, a parte de que llo merece, estabamos esperando a oportunidade para poder pór diante do espello a máis dunha pantasma ao que tivemos que tratar coa educación e o respecto que non se merecía.
De saber como era, pode estar vostede seguro de que non tivese actuado no escenario de UTOPÍA SON. A MOSTRA DE CANCIÓN DE AUTOR - UTOPÍA SON é un proxecto humilde, alternativo, pero feito co máximo rigor e seriedade. Intentamos apoiar e provocar a aparición de cancións e cantantes que revitalicen a canción de autor como un medio de expresión popular e non populacheiro, que recobre o seu protagonismo social por medio da calidade, pondo o noso gran de area para dignificar unha arte tan degradada e comercializada, tan prostituída por discográficas e “cantantes” con animo de lucro, que terminou sendo o refuxiou de charramangueiros, ligones de praia, vaidosos, cobizosos, pedantes, a quimera de canto ambicioso sen oficio nin beneficio soñando con dar un “pelotazo” de éxito que o faga rico e famoso baseándose na súa “imaxe” tan bonita como oca. E tivemos a fortuna de que ao longo destes anos escoitemos sobre este escenario cancións realmente boas, a cantantes e grupos realmente bos, de persoas boas, dalgúns deles fixémonos amigos e admiradores, isto recompensounos con fartura todos os esforzos que dun xeito totalmente desinteresado e social, fixemos. Vostede non está xa entre ningún destes, vostede está entre “Os outros”, si, os de Amenábar.
Xa debemos sospeitar cando vostede nos contou que empezou pintando, pero como coa pintura tiña menos repercusión, pasouse á canción. Coma se un elixise a linguaxe no que expresarse como quen elixe iogures no supermercado, e ademais, non facelo en función do que lle sae da alma, do corazón ou das tripas, senón en función de con o que vai conseguir máis fama e aceptación social. Que terrible traxedia fose que decidise vostede seguir coa pintura, habéndonos privado dun Tom Waits en detrimento de gañar un Picasso. Pois fíxese que se era por forrarse, ser famoso, ligar mulleres incribles ou ter o recoñecemento do mundo, ser pintor como o foi el, non lle resultaba a vostede mal negocio. E se era por transmitir ideas, é posible que o “Guernica” non conte cousas tan interesantes como as súas cancións, pero non nos negará vostede que algo se pode dicir coa pintura. Pero como dicía Ensteim, “só hai unha cousa infinita no universo: a estupidez humana”.
Espero que nos perdoe vostede a ira desta perorata (palabra que procede do latín “perorar” e que entre outras acepcións significa “falar por última vez, nunha causa”). Pero nos imaxinamos que isto vostede xa o sabía, dado que o latín é unha lingua morta e vostede é un especialista en asasinar linguas. Aprenda a escribir na lingua de Cervantes ou na de Rosalía, ou na de Homero. Adquira un pouco de cultura, en calquera lingua. Fórmese un pouco politicamente, non se crea que no anarquismo con dicir “Revolución, evolución, mata cerdos” xa basta. Houbo e hai grandes e profundos pensadores, creadores e loitadores dentro desa ideoloxía. Despois aprenda vostede a expresarse, porque se pode dar o camelo durante un tempo cun pouco de imitación, un pouco de mala hostia, un pouco de cara, pero a longo prazo, a merda termina cheirando e só soportamos, o que está ben feito, ben expresado, ben construído, o auténtico. Retírese, fórmese, atope un estilo, domine o medio de expresión que elixiu, fágase persoa, sobre todo fágase unha boa persoa, e se entón ten algo que cre que debemos escoitar, volva e cántenolo.
Sabemos que non nos fará vostede caso, a súa vaidade e a súa sagaz discográfica levarano a vostede a gravar discos malos e a dar concertos iguais en abrevadeiros que confunden moda, con talento, persoas con rabaños…
Dentro dun ano volveremos escribirlle outra carta aberta analizando onde chegou vostede coa súa sagaz discográfica. E dentro de dous anos volveremos facer o mesmo. Imos facer un seguimento implacable da súa carreira como “artista” e a da súa sagaz discográfica como descubridora de talentos sublimes. E entón veremos o que conseguiu vostede a cambio de escribir un email tam patético como o que recibimos, cumprindo as ordes da súa sagaz discográfica condenada a ser varrida por unha maquinaria tan imparable como internet.
Vostede un artista? Pero non se lle cae esa palabra da boca? Non lle queda a vostede un mínimo de cordura? Un artista como Leonard Cohen, Bobo Dyla, Billie Holiday, Miguel Anxo, Hölderlin, Charles Chaplin, Igman Bergman…? Ou como esas folclóricas que todas son “artistas”?
Señor cantante, na arte como no amor “querer, non é sempre poder”. Ése ou non se é, e cando se é non ten vostede que andar proclamándoo por aí, son os demais, e sobre todo o tempo, quen o difunden.
E posible que vostede sexa un cantante, pero artista... E non desexamos insultalo chamándolle fatuo petulante. Non queremos facelo, porque non desexamos molestalo a vostede facendo que teña que consultar o dicionario, porque por eses versos seus que vostede e esa sagaz discográfica que fixo a súa fabulosa fichaxe para o seu inimaxinable catálogo, tanto valoran; por eses versos, diciamos, pódese coñecer o gran dominio lingüístico que mostra ter vostede sobre os idiomas nos que intenta cantar?
Por certo, nese verso seu “As almas sen medo gañan sempre as larvas”, supomos que o segundo “as” leva tilde. Se leva tilde, son as almas as que gañan, se non leva, son as larvas as que gañan.
Tampouco queremos insultalo chamándolle a vostede canta mañáns, porque as luminosas primeiras horas do día non teñen a culpa de que existan fantasmas cos seus vanidosos soños negros, as súas falsas utopías prostituídas para ver se a súa sagaz discográfica consegue con elas achegarlle a vostede fama e diñeiro. Cousa esta, mui difícil tal como está agora o mercado do disco e dos “cantantes”. Fíxese, ao final faría vostede o imbécil para nada.
Sabe? o que máis nos repugna de vostede é o rolo anarquista co que se disfraza. E dicimos “disfraza” porque é imposible que alguén que comprende o que iso significa, sexa capaz de mandar semellante email. Que alguén, en nome desas ideas que foron sempre sinónimo de xenerosidade, solidariedade, de desprezo polo diñeiro, os liderados, a fama e a pedantería; que en nome desa ideoloxía póñase a “cantar” pretendendo ser “artista”, famoso, rico, Bisbálico, resulta indecente e obsceno.
Imaxiamos que a súa sagaz discográfica tan preocupada da “imaxe” dos seus artistas xa lle fixo a vostede esta petición, pero por se se lle esqueceu ímoslla a facer nós: faga coa súa vida, coa súa voz e co seu baleiro ético o que queira, pero por favor deixe de pintar estreliñas vermellas nos seus discos, de vestirse de negrodurruti e de levar bandeiras vermellas e negras aos seus concertos, porque iso non cadra con ter delirios de grandeza preocupándose da súa “imagen como artista?Faga o mesmo que nós: escuézanos.
Firmado:Colectivo UTOPÍA FORO
organizador de UTOPÍA SON
